اداره کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری قزوین

اطلاع رسانی

سیمای منابع طبیعی قزوین

بر اساس آخرین آمارهای موجود، استان قزوین دارای 6 شهرستان،25 شهر، 19بخش، 46 دهستان و 1150 آبادی بوده که 842 آبادی دارای سکنه و 308 آبادی خالی از سکنه می‌باشد.شهرستان‌های قزوین و بوئین‌زهرا به ترتیب وسیع‌ترین شهرستان‌های استان می‌باشند و همچنین شهرستان قزوین با 7 شهر و تاکستان با 6 نقطه شهری بالاترین نقاط شهری را دارا می‌باشند.

ردیف	شهرستان	بخش	شهر
1	قزوین	رودبار الموت شرقی، رودبار الموت غربی، طارم سفلی،کوهین، مرکزی	معلم کلایه، سیردان،کوهین،قزوین،محمودآباد، محمودآباد نمونه، اقبالیه
2	تاکستان	اسفرورین، خرمدشت، ضیاءآباد، مرکزی	اسفرورین، خرمدشت، ضیاءآباد، تاکستان، نرجه
3	بوئین‌زهرا	دشتابی، رامند، شال، مرکزی	ارداق، دانسفهان، شال، بوئین‌زهرا، سکز آباد
4	آبیک	بشاریات، مرکزی	خاکعلی، آبیک
5	آوج	آبگرم، آوج	آبگرم، آوج
6	البرز	مرکزی، محمدیه	الوند، محمدیه، بیدستان، شریفیه

در طول سالیان متمادی قزوین جزء استان‌های تهران و زنجان بوده که در سال 1376 به‌عنوان یک استان مجزا با چهار شهرستان معرفی گردیده و در سال‌های 85 و91 به ترتیب شهرستان‌های البرز و آوج به آن افزوده شد. از مجموع آبادی‌های دارای سکنه، شهرستان قزوین با 392 آبادی دارای سکنه، بیشترین آبادی و شهرستان البرز با 24 آبادی کمترین تعداد را به خود اختصاص داده‌اند.

استان قزوین یکی از 31 استان ایران بوده که در بخش شمال غربی این کشور واقع شده است. این استان با دارا بودن تنها 1 درصد از مساحت کشور نزدیک به 5 درصد در اقتصاد و تولیدات ایران نقش دارد. و با استان‌های مازندران، گیلان،همدان،زنجان، مرکزی و البرز همسایه است. این استان از استان‌های لرزه‌خیز ایران می‌باشد.

این استان یکی از مناطق عمده تولید فندق، پسته،زغال‌اخته، انگور و کشمش در ایران است. استان قزوین ازنظر وسعت رتبه 26 را در بین استان‌های کشور داراست که بر اساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال 90 کل جمعیت استان 101565 نفر بوده که از این تعداد 878241 نفر در نقاط شهری و 322787 نفر در نقاط روستایی سکونت داشته و 537 نفر غیر ساکن بوده‌اند.

از مساحت 15626 کیلومترمربعی استان قزوین مساحتی بالغ‌بر 9350 کیلومترمربع آن جزء اراضی ملی بوده که در محدوده دو زیر حوزه بنام‌های شاهرود و زیر حوزه شور قرارگرفته است. بلندترین نقطه استان در کوه‌های سیالان بالغ‌بر 4000 متر و پائین نرین نقطه استان در طارم سفلی با ارتفاعی معادل 300 متر می‌باشد.

مساحت کل(هکتار)	مساحت جنگل(هکتار)	مساحت مستثنیات(هکتار)	مساحت ملی(هکتار)	جمعیت	جمعیت خانوار	نام بلوک	ردیف
1669687	123256	1578452	91235	25160	8376	طارم سفلی	1
3014798	465	2864519	150279	59914	36814	بوئین زهرا	2
407632	410	400169	7463	242864	75922	البرز	3
1334733	2100	1287322	47411	94536	29234	آبیک	4
2580040	100	2494674	85366	172636	52917	تاکستان	5
973409	2531	910482	62927	19222	6146	کوهین	6
1073768	0	1060289	13479	254926	161532	مرکزی قزوین	7
929140	9235	877364	51776	13701	5133	الموت شرقی	8
959658	6325	865704	93954	20896	7272	الموت غربی	9
2669738	0	2533124	136614	43797	13817	آوج	10

32 درصد سطح استان شمال مناطق کوهستانی با شیب بالای 40 درصد، 45 درصد سطح دارای شیب، 12 الی 40 درصد و مابقی شیب کمتر از 12 درصد می‌باشد. این استان دارای شش شهرستان به نام های قزوین، تاکستان، بوئین‌زهرا، آبیک، البرز و آوج می‌باشد که 9 رودخانه اصلی در سطح استان جاری می‌باشد. استان عمدتاً دارای اقلیمی خشک و نیمه‌خشک بوده که حدود 60 درصد از اراضی استان شامل اراضی ملی می‌باشد که از این میزان سطحی بالغ‌بر 853485 هکتار آن شامل مراتع بوده که ازنظر پوشش گیاهی در سه درجه خوب، متوسط و فقیر تقسیم‌بندی می‌شوند.

طبق بررسی‌های به‌عمل‌آمده از کل سطح مراتع استان سطحی معادل 261091 هکتار جزء مراتع خوب، 421581 هکتار مراتع متوسط و 170813 هکتار جزء مراتع فقیر محسوب می‌شوند. با توجه به سطح مرتع، ظرفیت مراتع استان حدود 627925 واحد دامی مجاز برای استفاده مرتع به‌طور متوسط از 156 روز از سال بوده درحالی‌که بیش از 1000000 دام در سطح مراتع استان به تعلیف علوفه می‌پردازند.

از کل مساحت یادشده سطحی معادل 28157.71 هکتار که معادل 1.8 درصد کل استان را شامل می‌شود جزء اراضی جنگلی بوده که این اراضی شامل جنگل انبوه، نیمه انبوه، کم تراکم، بیشه‌زار و درختچه زار و همچنین جنگل‌های در دست کاشت می‌باشد. با توجه به آخرین آمار جمعیتی سرانه جنگل در استان حدود 234 مترمربع است درحالی‌که این سرانه در کشور حدود 1700 متر و در جهان معادل 8000 مترمربع می‌باشد.

با توجه به بررسی‌های به‌عمل‌آمده از کل اراضی ملی استان سطحی معادل 29150.8 هکتار شامل ارضی بیابانی بوده که قسمتی زیادی از این اراضی در شهرستان بوئین‌زهرا و آبیک و بخش کوچکی در طارم سفلی شهرستان قزوین قرارگرفته است.