اداره کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری قزوین

اطلاع رسانی

تعریف حوزه آبخیز

عرصه جغرافیایی باز یا بسته ای است که کلیه ریزش های جوی و منابع آب موجود جاری را به یک پایانه شامل کفه، دریای آزاد، دریاچه،رودخانه، آبراهه، برکه یا آب انباشت تخلیه می‌نماید.

آبخیزداری

مدیریت منابع زیست محیطی یک آبخیز به نحوی که به بهترین وجه اهداف مدیریت طرح را برای بهره برداری مداوم از این منابع برآورده سازد.

اهداف آبخیزداری

هدف کلان آبخیزداری مدیریت یکپارچه سرزمین برای دستیابی به حوزه های آبخیز سالم و پایدار است.
چنین حوزه ای دارای مشخصات زیر خواهد بود:

· کیفیت و کمیت مناسب منابع آب و خاک

· تنوع و امنیت زیستی

· اکوسیستم پایدار

· معیشت پایدار، شادابی و نشاط ساکنین حوزه

ماموریت های آبخیزداری

حفاظت خاک و کنترل فرسایش
استفاده بهینه از نزولات آسمانی و روان آب ها
کنترل سیل به منظور حفاظت سکونتگاه ها و تاسیسات زیر بنائی
پخش سیلاب، تقویت پوشش گیاهی و تغذیه آبخوان ها
کنترل رسوب ورودی به مخازن سدها
بهبود معیشت جوامع روستایی در راستای اهداف توسعه پایدار

حوزه های آبخیز استان

استان دارای دو زیر حوزه آخیز به نام های زیر حوزه آبخیز سفیدرود به مساحت 445095 هکتار(26 درصد مساحت استان) ئیپزیر حوزه رودخانه شور به مساحت 1122905 هکتار می‌باشد که در 2 بخش حوزه سدهای در دست ساختمان با مساحت 259576 هکتار(15 درصد مساحت استان) متمایز گردیده است. تعداد 3 حوزه شهری در شمال شهر قزوین با مساحت 27534هکتار به نامهای حوزه الولک، حوزه نجم آباد و حوزه بارجین موجود می‌باشد.

رودخانه های اصلی استان قزوین

ردیف	نام رودخانه	طول کیلومتر	دبی متوسط سالانه مکعب در ثانیه	دبی حداکثر سیلابی مترمکعب در ثانیه
1	الموت رود	47.5	10.7	50.23
2	طالقان رود	15	13.78	109.27
3	شاهرود	122	22.4	190.56
4	ملاعلی	9	1.2	30.3
5	ابهر رود	30	1.8	41.45
6	خرود	75	4.55	153
7	حاجی عرب	26	0.8	29.38
8	کلنجین رود	49	0.5	19.36
9	آوج رود	42	0.8	14.37

متوسط فرسایش و رسوب استان

حدود 72 درصد سطح استان، عرصه‌های قابل فعالیت جهت اجرای عملیات آبخیزداری می‌باشد. میزان فرسایش خاک در استان از 12.7 الی 14 تن در هکتار در سال متغیر است. میزان رسوب در استان 22 الی 25 میلیون تن در سال می‌باشد. از سوی دیگر سیل، همه‌ساله خسارت جبران‌ناپذیری به منابع پایه استان وارد می‌نماید.

وضعیت لغزش استان

با عنایت به مطالعات و بررسی‌های به‌عمل‌آمده از مهم‌ترین عوامل لغزش در استان ساختار زمین‌شناسی و ژئومورفولوژی استان است که باعث ناپایداری در مناطق مختلف استان مخصوصاٌ در عرصه‌های منطقه الموت استان گردیده است. به‌طوری‌که از مجموع 80000 لغزش شناسایی‌شده در کشور حدود 2300مورد آن در استان قزوین قرار گفته که حاکی از لغزش خیز بودن مناطق مختلف استان می‌باشد.

مطالعات انجام‌گرفته در استان

مطالعات صورت گفته در استان در دو بخش توجیهی و تفصیلی بوده که میزان مطالعات توجیهی انجام‌شده آبخیزداری در استان 964000 هکتار و مطالعات در دست اقدام 260000 هکتار بوده و مطالعات تفصیلی اجرایی استان 450000 هکتار انجام‌شده و 20000 هکتار در دست اقدام می‌باشد. بر اساس اجرای پروژه‌های آبخیزداری تاکنون 64 میلیون مکعب آب استحصالی و 1270000 تن در سال انباشت رسوبات صورت گرفته و سالانه 2 میلیارد مترمکعب آب قابل استحصال در حوزه شور موجود می‌باشد.